Woordfront in Tielt

Openingsweekend WO I-herdenking

Europastad Tielt was in de ban van de Eerste Wereldoorlog. Het voorbije weekend was ‘Woordfront’ de publiekstrekker in het openingsweekend van het herdenkingsjaar. Hiermee gaat het herdenkingsjaar ‘Thielt 1914-1918 - Bezette stad’ van start.

Onder die themavlag organiseert onze Europastad heel wat activiteiten in het kader van de herdenking van de WOI-gruwel, nu 100 jaar geleden.

Op 22 april 2015 is het 100 jaar geleden dat voor de eerste maal gas als chemisch wapen werd ingezet. De historische beslissing van de Duitse bezetter om op industriële schaal mensen met chemische middelen uit te roeien, werd in 1915 in onze stad genomen.

Tielt was de bezette stad waar het hoofdkwartier van het Vierde Duitse Leger zich gevestigd had. Op 22 april 1915 startten de Duitse troepen rond Ieper, nabij Langemark, de eerste gasaanvallen. Daarbij sneuvelden zo'n 1.150 mensen.

Dat was de aanleiding voor de provincie en de stad om 100 jaar later met een groots herdenkingsprogramma uit te pakken.

LICHTFRONT

Dat 90% van de oorlogsslachtoffers van de Groote Oorlog in onze provincie vielen, zette het provinciebestuur – in samenwerking met verschillende stadsbesturen – aan om een aantal herdenkingsplechtigheden te organiseren.

In een vorig artikel schreef ik over het Lichtfront, waarbij 8.400 fakkeldragers en 1.600 vrijwilligers een menselijke ketting vormden als herdenking van de onderwaterzetting van de IJzer.

WOORDFRONT

Een tweede groot evenement had zaterdag 18/4 plaats in Tielt. Met het ‘Woordfront’ wil men symbolisch de 1.150 dodelijke slachtoffers van de gasaanvallen gedenken. Het was de bedoeling dat vanuit 4 straten van Tielt, mensen naar elkaar toe stappen terwijl ze teksten scanderen volgens een bepaald ritme en op specifieke muziek. Elke groep acteerde een emotie : woede, angst, verdriet en hoop.

De Gouverneur van West-Vlaanderen, Vlaams minister, Burgemeester van Tielt en het stadsbestuur stapten mee in Woordfront.

De vier groepen en de gescandeerde woorden kwamen samen op de Markt in een woord-apotheose.

Na het scanderen van zoveel woorden en emoties weergalmden de klanken van de muzikanten over Tielt. Bij het solo nummer was het ijzig stil.

1.500 mensen hebben zaterdagavond in het West-Vlaamse Tielt deelgenomen.

Wij waren er bij op zaterdag 18 april.  In volgend filmpje kan je de groepen mensen zien die teksten scanderen en het samenkomen op de markt.

http://www.focus-wtv.be/nieuws/1500-deelnemers-voor-woordfront-tielt

Deze herdenkingsplechtigheid vroeg heel wat voorbereiding. Het is al maanden geleden dat gezocht werd naar vrijwilligers om mee te stappen.

Ook de stadsdiensten waren druk in de weer met de laatste voorbereidingen. Heel wat centrumstraten werden parkeer- en verkeersvrij gemaakt.

Er werden Duitse telefoonpalen als teaser in het stadspark geïnstalleerd.  Ze verwijzen naar onze bezette stad die in WOI volledig verweven is in Duitse telefoon- en telegraafdraden.

Veel meer activiteiten in Tielt

Het Woordfront is de aftrap van een druk herdenkingsprogramma in Tielt.

Dat er voor elk wat wils iets op het programma staat de komende weken en maanden, staat vast. "Een jaarthema voor onze stad was deze keer voor de hand liggend" zegt de Tieltse Schepen. "De beslissing om voor het eerst gas in te zetten in de oorlog viel in Tielt op 22 april 1915. Redenen genoeg dus om net nu al onze activiteiten te laten doorgaan onder de noemer 'Thielt bezet'. "

Tot en met 11 november zijn er verschillende tentoonstellingen, theatervoorstellingen en andere projecten te beleven in Tielt.

Een buitententoonstelling met wandelparcours : wandel voorbij tien opmerkelijke verhalen uit de Eerste wereldoorlog in Tielt en kom langs bijzondere locaties die een belangrijke rol speelden tijdens de periode dat het Duitse hoofdkwartier in Tielt gevestigd was. Maak kennis met de vergeten en kleine stemmen van een grote gebeurtenis (van zaterdag 18/4 tot woensdag 11/11).

De aanvang van wat rest : de oorlogservaring door de ogen van een  kunstenaar. Frans Vercoutere werkt al jaren rond het landschap. De Westhoek  is voor hem een geliefkoosd werkterrein waar hij heel wat inspiratie voor zijn oeuvre opdeed. Vercoutere is al jaren begaan met het thema oorlog en tast voortdurend tussen het nu en het verleden, hetgeen verdwenen is en hetgeen sporen nalaat. Zijn werk zit vol poëtische kracht en verborgen lagen, roept vragen op en doet dromen en nadenken, leunt soms aan bij de surrealistische traditie en snijdt enerzijds in de wonden van het verleden en het heden. (zaterdag 18/ tot zondag 10/5)

De oorlogsaffiches : in een tijd zonder radio of televisie waren affiches het belangrijkste communicatiemiddel om nieuws te verspreiden. De Duitse bezetter probeerde er zijn geboden en verboden mee duidelijk te maken.  Tien reproducties van deze affiches kan je bekijken in de inkomhal van het stadhuis (van zaterdag 18/4 tot zondag 31/5)

Een boekvoorstelling : Jan Vandermeulen en Ann Callens schreven samen het boek ‘Gas’. Dit boek brengt het complete verhaal van de eerste gasaanval uit de wereldgeschiedenis. Op 22 april 1915 kreeg de Westhoek een trieste primeur : de eerste geslaagde gasaanval uit de geschiedenis. een rode lijn is overschreden, niets is nog hetzelfde. De eerste aanval met toxisch gas tast niet enkel Belgische, Franse, Britse en Canadese soldaten aan, maar verandert voor altijd de wereld. Het boek werd bedacht door Nobelprijswinnaar Fritz Haber en uitgewerkt in Tielt (voorstelling was zondag 19/4)

ComingWorldRememberMe : Tijdens de periode 2014-2018 nemen duizenden mensen verspreid over Vlaanderen en de rest van de wereld deel an de ‘making-of’ van de landartinstallatie ‘CWRM’ door 600.000 beeldjes uit klei te boetseren. Daarbij staat elk beeldje voor een van de slachtoffers die het leven lieten ten gevolge van de Eerste Wereldoorlog in België. Alle beeldjes worden na het bakken geïdentificeerd door middel van een dogtag, het universele identificatiesysteem voor frontsoldaten. Op deze dogtag staat een slachtoffernaam uit de digitale ‘Namenlijst’ die door het ‘In Flanders Field Museum’ in Ieper wordt samengesteld. Ook de naam van de boetseerder komt op de dogtag : zo herenigen verschillende nationaliteiten en generaties zich in de herdenking. Speciaal voor het openingsweekend kwam de workshop naar Tielt (zaterdag 18/4 en zondag 19/4).

‘Oorlog de emotie’ : drie kunstenaars, aangevuld met mensen uit vzw Art-Illustrie, brengen Oorlog en emotie, tonen monumentaal en ingrijpend werk, sculpturen en schilderijen (zaterdag 18/4)

Viet Bleu : dit is een monoloog van Catherine Vuylsteke. Een jonge Vietnamese keert met de urne van haar vader uit Europa terug naar zijn geboortestad. Ze vertelt over zijn oorlog, zijn verlies en vlucht. Al werd de jonge vrouw onder een andere hemel geboren, toch heeft zijn oorlog ook haar getekend. Maar hier en nu wil ze los (zaterdag 18/4 en zondag 19/4).

Pleidooi van een gedoemde moeder : in ‘GAZ’ horen we Viviane De Muynck, als moeder van een gedode terrorist, haar enige kind. Zonder zijn aanslag te vergoelijken en zonder zichzelf te sparen, neemt ze de maat van een tijdperk en bouwt ze zich om tot spiegel van de actuele samenleving. Het stuk probeert zo het psychologisch portret en de beweegredenen van de barbaarse geweldenaar te doorgronden (zaterdag 18/4 en zondag 19/4).

Orgelfront : op zondag 19/4 vergastte het Tielts Symfonisch koor en orkest + de organist het publiek.

Er komen educatieve pakketten voor de leerlingen van het lager en secundair onderwijs, met onder meer een stadswandeling.

Er wordt een totaalspektakel 'Tielt, het Vagevuur van het IJzerfront' opgevoerd. Dat gaat door op 18, 19 en 20 september, in samenwerking tussen het cultuurcentrum, de stedelijke academie, Ballet Attitude, het koor en de Tieltse Blaaskapelle. Ook 'Ode aan de ode' wordt spectaculair, want dan zullen onze brandweermannen naar aanleiding van de 30.000ste Last Post aan de brandweerkazerne hun eigen Last Post spelen."