Normandië: ontschepingskust Juno Beach en Arromanches

Hoe het zover gekomen is dat de stranden van Normandië bestempeld worden als landingsstranden, kon je lezen in vorig deel.

D-Day: op 6 juni 1944 werden de stranden van het Franse Normandië overrompeld door Amerikaanse, Britse en Canadese troepen om Europa te bevrijden van het nazisme. Deze memorabele gebeurtenis was de grootste militaire operatie ooit in de geschiedenis. Nu, 72 jaar later worden de stranden nog altijd overspoeld, niet door soldaten maar door een legertje toeristen die deze historische dag willen gedenken.

Het is voor toeristen erg eenvoudig om de landingsstranden te bezoeken. Een heel goed aangegeven route loodst je langs de Normandische kust. Het pittoreske landschap en de idyllische dorpjes liggen er rustig en verlaten bij. Het lijkt wel of de tijd heeft stil gestaan en soms denk ik dat het ‘eventjes’ weer 1944 is. Ieder moment kan hier de hel terug losbarsten.

Wij waren op Gold Beach, waar we in vorig deel de Batteries van Longues-sur-Mers zagen.

Op Juno Beach landde de 3de Canadese Divisie in Saint-Aubin. De Canadezen moesten de kustverdediging veroveren in de sector Courseulles-sur-Mer en daarna oprukken naar het achterland om aan te sluiten bij de Britse troepen van Gold en Sword. Na zware verliezen op het strand (50 % van de slachtoffers viel in het eerste uur van de aanval) had de 3de divisie zijn sector aan de kust bevrijd en ze veroverden nogal snel de dorpen in het achterland. De Canadezen moesten echter meer dan een maand vechten om Carpiquet en Caen in te nemen.

Op het strand waar de Canadezen – met aan hun zij de andere geallieerde strijdkrachten – zijn geland ligt nu het ‘Centre Juno Beach’. In dit ‘enige Canadese museum’ is er aandacht voor de rol van Canada tijdens de Tweede Wereldoorlog, vooral in Normandië. Na een introductiefilm wordt de hele geschiedenis uit de doeken gedaan, in vijf vaste expositieruimtes. Dit gebeurt aan de hand van teksten, foto’s, getuigenissen in beeld en geluid, multimediepresentaties, kaarten, voorwerpen en een film (12 min.) genaamd ‘In hun voetsporen’. Je volgt de Canadezen op de voet op D-Day en tijdens de Slag om Normandië.

Voor wie interesse heeft ... er is een rondleiding met uitleg in het Parc Juno en de resten van de Atlantische Muur (bunker tegenover het museum) mogelijk met Canadese gids.

Oorlog herdenken in Arromanches

De 50ste Britse Divisie landde ook op Gold Beach en is daarna snel opgerukt naar de stadsgrenzen van Bayeux. Op 7 juni in de ochtend werd de stad ingenomen. Maar de divisie moest uit voorzorg de gemeente Arromanches ontruimen. Dit was nodig in verband met de geplande aanleg van de kunstmatige haven (Mulberry) én een verbinding leggen met de Canadese troepen geland op Juno. Op 6 juni in de avond is de missie volbracht. Het principe van de kunstmatige haven, was dat er heel snel voertuigen en voorraden konden worden uitgeladen op grote pontons. Dat was nodig tot de zeehavens van het vasteland van Europa veroverd waren.

'De kunstmatige haven'

Op 8 juni 1994, twee dagen na de bevrijding van Arromanches, werden twee Phoenix caissons tot zinken gebracht om zo een dam te vormen en de golven te breken. De kunstmatige aanlegplaatsen werden beschermd door een ring van betonnen caissons (pontons). Binnen een week kon het lossen beginnen.

In 100 dagen werden hier 220.000 soldaten, 530.000 ton proviand en 39.000 voertuigen aan land gebracht bij Port Wilson. Dit was heel belangrijk, want de geallieerden moesten de beschikking hebben over alle mogelijke strijdmiddelen om een Duitse tegenaanval te kunnen weerstaan. Hiermee kon de bevrijding beginnen!

De Normandische kust heeft poëtische namen: de Côte d'Albâtre, Côte Fleurie, Côte de Nacre. Maar bij het badplaatsje Arromanches heet het heel prozaïsch de ‘Ontschepingskust’.

Hieronder een beeld van de resten van de "pontons" (caissons) in de zee.

in de verte zie je de stukken pontons nog liggen.

Wij maken een wandeling op het brede strand van Arromanches en zien van dichtbij nog de resten van wat in 1944 een immense drijvende haven was.

Het Musée du Débarquement op de dijk van Arromanches geeft een indringend beeld van wat er gebeurde. Het museum vertelt hoe ongelofelijk knap het was om deze haven te bouwen en te exploiteren. Het was de sleutel tot de overwinning van de geallieerden in Normandië.

Hier vertelt de geschiedenis van de ongelofelijke uitdaging die de bouw en het gebruik van deze haven vormden, het geheim van de overwinning van de geallieerden in Normandië. Behalve de uitleg van het functioneren van de haven bewijst en een collectie van zo’n 2000 voorwerpen is dit museum een eerbetoon aan de soldaten uit alle delen van de wereld, die deelnamen aan de invasie en aan 20.000 inwoners van de stad.

De cirkelvormige bioscoop Arromanches 360 (de 100 dagen van Normandië)

De ronde bioscoop ligt hoog in Arromanches en torent uit boven de kunstmatige haven die door de geallieerden werd aangelegd. In een unieke film komen de toeschouwers midden in de Slag om Normandië terecht, geprojecteerd op 9 schermen.

In deze ronde zaal, omringd door schermen, word je 15 minuten lang ondergedompeld in de hel van de Slag om Normandië, de stranden, het struikgewas, de lucht, de zee. Je beland meteen in die 100 dagen van een vreselijk gevecht. De kogels vliegen je om de oren, achter je roepen de manschappen. Beangstigend realistisch!

De archiefbeelden uit Canadese, Amerikaanse, Duitse, Britse en Franse fondsen, mogen dan al meer dan 70 jaar oud zijn, ze hebben niets aan intensiteit ingeboet.

De film vertelt ook over het verschrikkelijke leed onder de Normandische burgers. Hun steden en dorpen werden vernietigd door de bombardementen van de geallieerden. Het is een impressie van 100 dagen uit de verschrikkelijke strijd, die toch ook zoveel hoop bracht.

Deze film is een eerbetoon aan strijders van alle landen én aan de 20.000 burgers die sneuvelden tijdens de bevrijdingsgevechten van West-Europa die de hoop deden heropleven.

We rijden in volgend deel verder langs de Normandische kust.