Alhambra: El Palacio de Carlos V

We komen bij het laatste gebouw van ons bezoek aan het Alhambra. Na het bewonderen van de schoonheid van de Nasridenpaleizen, de burcht Alcazaba en de prachtige tuinen + zomerpaleis van het Generalife gaan we een kijkje nemen in het Paleis van Karel V.

Karel V werd in 1500 geboren in Gent. Zijn vader Felipe I overleed al op jonge leeftijd en zijn moeder Johanna de Waanzinnige werd niet in staat geacht het land te leiden. Zij werd dan ook in een paleis opgesloten. Als kleinzoon van Katholieke Koningen Ferdinand en Isabella werd hij op 16-jarige leeftijd koning van Spanje. Hij werd Keizer van het Roomse Rijk genoemd.

Nadat Karel V huwde met Isabella van Portugal, brachten ze hun wittebroodsweken door in de Nasrid-paleizen van het Alhambra. Hij vatte het plan op om zich hier te vestigen en liet in 1527 'El Palacio de Carlos V’ bouwen, als ode aan zichzelf en aan het Christendom.

In tegenstelling met de andere gebouwen van het Alhambra, werd dit gebouw dus na de val van het Moorse Rijk gebouwd. Voor de bouw van het paleis liet Carlos zelfs enkele Moorse paleizen afbreken.

De bouw van 'zijn' paleis vertrouwt hij toe aan de architect Pedro Machuca, leerling van Michelangelo. Deze leverde een ontwerp af in de zuiverste classicistische stijl uit de Renaissance. De eenvoud van zijn ontwerp, een cirkel binnen een vierkant, is een ware ode aan de meetkunde. De perfecte vorm van de cirkel verwijst naar het eeuwigdurende en het hemelse. Het vierkant vertegenwoordigt het aardse en de mens.

Het paleis van Carlos V behoort veel minder aan de keizer toe dan we denken. Hij verliet Granada nadat hij de opdracht tot de bouw ervan had gegeven en kwam nooit meer terug. Er werd met de bouw van het Palacio de Carlos V gestart in 1527 en met een beetje zin voor overdrijving kun je stellen dat het nooit echt werd afgewerkt. Pas in de jaren ’60 van de vorig eeuw kreeg bv. de zuilengang het lang verwachte plafond en oorspronkelijk zou een koepel de volledige binnenplaats overspannen. Nu worden hier concerten gehouden tijdens het Festival Internacional de Música y Danza.

Ik moet eerlijk bekennen dat dit paleis een schril contrast vormt met de rijkdom en pracht van de zalen én zuilen die zich rond de beroemde ‘Patio de los Leones’ (uit het Nasridenpaleis) bevinden. De sfeer is hier eerder sober en de decoratie streng en sober. In het centrum bevindt zich een binnenplaats waar vroeger schijnbaar zelfs stierengevechten plaatsvonden.

Het vierkant paleis heeft middenin een grote ronde binnenplaats (31 diameter) met karakteristieken van het maniërisme: nl. een Dorische gaanderij op de benedenverdieping en Ionische zuilen op de bovenverdieping en friezen met de hoofden van stieren in de Grieks-Romeinse traditie.

De buitenkant van het Paleis Karel V valt vooral op door zijn prachtige gevel. Dit indrukwekkend renaissancegebouw is het eerste van de Spaanse koninklijke paleizen. De buitengevel telt twee verdiepingen: de onderste is opgetrokken uit bewerkte natuursteen en de bovenste is verfraaid met ionische pilasters.

In het midden van het gebouw zie je een grote poort die omgeven wordt door 2 ionische zuilen. Daarnaast bevinden zich nog twee kleine deuren. Boven de poort zijn er twee beelden van gevleugelde vrouwen leunend tegen het fronton.

Bovenaan zijn er 3 medaillons ingelijst in groene marmer.

Aan de zijkant zijn er afbeeldingen van Hercules. De ijzeren ringen aan de benedenkant zijn enkel voor de versiering.

In het paleis zijn twee musea gevestigd. Op de benedenverdieping bevindt zich het Museo de la Alhambra, helemaal gewijd aan de hispano-Moorse kunst die het meesterschap van de kunstenaars en ambachtslui uit die tijd tonen.

Er is keramiek, houtsnijwerk, panelen met azulejo’s en alicatados, stucwerk, bronzen voorwerpen, stoffen enz … Bijzonder interessant zijn het reinigingsbekken, of Pila de Almanzor, dat versierd is met leeuwen en herten, de befaamde blauwe of gazelle-amfoor, een delicaat 14de eeuwse meesterwerk, en een originele collectie speelgoed van keramiek (dieren en replica’s) van huishoudelijke voorwerpen.

Op de bovenverdieping kan men in het Museo de Bellas-Artes een grote collectie schilderijen en beeldhouwwerken uit de 15de eeuw tot de 20ste eeuw bezichtigen.

We verlaten het Alhambra en gaan terug de heuvel af. Ik moet eerlijk bekennen: ‘Het Palacio de Carlos V zou op elke andere plek een topattractie zijn. Maar het Alhambra heeft nog zoveel meer moois te bieden dat het paleis hier een beetje in het niet valt’.

In volgend deel gaan we een andere heuvel op