Bali en de Barong-dans

De volgende dag, na het ontbijt vertrekken we naar Batubulan, een dorp van steenhouwers, maar ook beroemd om de Barong-dans die er dagelijks voor toeristen wordt opgevoerd.

De naam Barong verwijst naar één van de Balinese dansen én Barong is ook de naam van de Koning van de Geesten, de leider van de goede krachten in de Balinese mythologie.

Balinezen geloven sterk in natuurgeesten en magische krachten, die d.m.v. ceremonies moeten bevredigd worden. Dansen vormt een primaire levensbehoefte. Bij elke geboorte, huwelijk en begrafenis voeren de eilandbewoners een van hun eeuwenoude, veel geroemde choreografieën op. Ze geloven dat hun dansen de goden gunstig stemmen en voeren ze daarom met grote overtuiging uit. De Barong dans is er ook als tegenslag of ziekte in het dorp heerst. De dans is dan bedoeld om deze 'kwade machten' te verdrijven. De mensen verzamelen zich bij de dodentempel, de Pura Dalem. Vrouwen nemen offergaven mee. Bij de tempel worden parasols gebruikt en de dans wordt uitgevoerd. Boze geesten en demonen komen uit de richting van de zee naar het dorp. De dans, gebaseerd op goed en kwaad, wordt uitgevoerd door de Barong en Rangda. Door het verhaal over de weduwe Rangda en Barong opnieuw te spelen, wordt de harmonie in de kosmos bevestigd. De strijd zal onbeslist eindigen.

Barong is de meest populaire dans. Geschiedenis en mythe komen tijdens deze dans samen; het klassieke thema van de voorstelling is een gevecht tussen goed en kwaad. Het levert in elk geval een groot spektakel op. Een bezoek aan een dansvoorstelling is daarom essentieel om iets mee te krijgen van de Balinese cultuur.

Wij zitten er al klaar voor en de gamelan (Indonesisch orkest van vnl. slaginstrumenten) ook.

Eerst krijgen we de uitleg: Er zijn verschillende types van Barongs. De naam van de Barong hangt af van het masker dat de Barong draagt. Zo zijn er Barong Bangkai, Barong Macan, Barong Gajah, die respectievelijk een masker dragen van een zwijn, een tijger, een olifant. Maar voor de Balinezen is de heiligste Barong de Barong Ketof Keket, die elke morgen voor de toerist speelt. Deze Barong heeft een masker aan, dat geen gelijkenis heeft met een levend dier. Deze Barong is zuiver mythologisch.

In de dans zit een verhaal verweven. Ook deze keer is het verhaal uit de Mahabharata genomen.

Ook hier zal de dans gebaseerd zijn op de eeuwigdurende strijd tussen het Goed en Kwaad in de mens en de wereld. Bij de Barong hoort altijd de Rangda: ze zijn niet van elkaar te scheiden. De Barong vertegenwoordigt Goed en de Rangda vertegenwoordigt Kwaad. Begeleid door gamelanmuziek trekt Rangda (het Kwade) zich meestal terug. Er worden mudra's (handgebaren) gebruikt. De maskers en de kostuums zitten vol met symboliek.

Ik probeer de Barongdans, het verhaal en de dans die wij te zagen, weer te geven met foto's en passende tekst.

Het verhaal

De Koningin moeder Dewi Kunti heeft besloten om een van haar zonen - in dit geval Sahadewa - aan de Rangda te offeren. 

De dans

Inleiding: De barong komt door de poort

Hij is op de voet gevolgd door zijn vriend, de aap.

Daarna verschijnen drie gemaskerde mannen, die wraak trachten te nemen op de Barong, die een kind van een van hen heeft gedood.

In plaats van de Barong te doden wordt de neus van de mannen door de aap afgesneden.

Daarna komen twee Legong Danseressen op, die voor een paar minuten de Legong dans uitvoeren.

Eerste Act:

Twee gebroeders, Punta en Wijil, verschijnen op het toneel. Ze zijn dienaren van Dewi Kunti. Ze vertellen het publiek dat op deze dag Sahadewa, een van de vijf Pandawa prinsen, aan de Rangda geofferd wordt.

Dan horen ze een vreemd geluid, een angstwekkend geluid, dat niets goeds voorspelt. Nadat ze de verschrikkelijke verschijning van een heks gezien hebben vragen ze vol angst de premier gauw te laten komen. De premier komt op en de drie mannen wachten op Dewi Kunti.

Act 2:

Dewi Kunti, de Koningin-moeder, verschijnt op het toneel, gevolgd door Sahadewa. Dewi Kunti is zeer verdrietig, dat ze haar zoon moet opofferen. De heks verschijnt opnieuw en maakt Dewi Kunti boos door haar te beheksen.

Dewi Kunti beveelt de premier om Sahadewa naar de grot van de Rangda te brengen. Ook de premier wordt door de heks boos gemaakt (betoverd), hij brengt Sahadewa naar het bos waar de Rangda woont en bindt hem (Sahadewa) aan een boom.

Act 3:

Gos Siwa heeft medelijden met Sahadewa en geeft hem onsterfelijkheid. Als de Rangda komt om hem te doden en op te eten, kan ze hem niet doden. Als zij tot het besef komt dat ze hem niet kan doden, vraagt zij hem om haar te verlossen door haar vrijwillig te doden.

Sahadewa vervult haar wens en doodt haar vrijwillig en zij stijgt naar de hemel.

Act 4:

Een van de heksstudenten, Kalika, vraagt aan Sahadewa om haar ook vrijwillig te doden zodat zij haar meesteres naar de hemel kan volgen.

Maar Sahadewa weigert en Sahadewa en Kalika beginnen te vechten. Kalika door haar magische kracht verandert in een zwijn (varken), vecht, verliest en loopt weg. Zij komt weer tevoorschijn als een vogel, een kraai, vecht weer, verliest en loopt weer weg voor Sahadewa.

Hij mediteert en wordt de Barong. De Rangda en de Barong zijn tesamen voor een poosje in de hemel en als de Rangda het toneel verlaat komen de Krisdansers op.

Ze trachten de Rangda te doden en omdat ze dat niet kunnen steken ze zichzelf dood met de kris. Zo eindigt de dans …

Het was een indrukwekkende voorstelling. Behalve een goede samenwerking tussen dansers zelf, is ook een goed samenspel tussen gamelan en dansers belangrijk.

We gaan te voet verder, een nieuwe belevenis tegemoet. We houden eraan om verder te lopen op het voetpad. En die mening delen de apen ook.