Volendam, het vissersdorpje aan het IJsselmeer

Volendam, een oud vissersdorp aan het IJsselmeer, staat bekend om haar haven, klederdrachten, muziek en vis.

Voor de watersportliefhebbers is Volendam een perfecte plaats om te zeilen!

Volendam- Edam en Marken worden vaak in één adem genoemd. Vanwege de samenhorige ligging en hun bijzondere uitstraling lijkt het dat dit trio tot hetzelfde nest behoren, maar niets is minder waar. De klederdracht van Marken is heel wat kleurrijker en veelzijdiger dan die van Volendam en het levensritme van de overwegend katholieke Volendammers is aanzienlijk bruisender dan dat van de Calvinistisch gemutste Edammers en Markers.

Het begon zo …

'Toen Edam na 1357 een nieuwe en kortere west-oost verbinding van het Purmermeer naar de Zuiderzee groef, kon de oude havenmond 'vol' of dicht gemaakt worden. Zo begint de geschiedenis van Volendam met het maken van een dam of een afsluitdijk. Later zou een dam of een afsluitdijk zijn invloed doen gelden.

Weldra vestigden zich naast de boeren, die langs de oude dijk woonden, enkele vissers op deze dam. Vijf eeuwen lang was hun nederzetting niet meer dan een vergeten vissersdorpje. Zo handhaafde zich hier in een haast volkomen isolement de oude gewoonten, de klederdrachten en het oude katholieke geloof. De oude Volendammers bouwden hun huizen op: palen, want de zee sloeg vaak over de huizen heen. De oudste bouwwijze kan men nu nog vinden op het Slobbeland. De huizen staan daar nog buitendijks, want de zee is niet meer gevaarlijk sinds op 28 mei 1932 de afsluitdijk, de Zuiderzee van de open Noordzee, afsloot.

De geschiedenis van Volendam speelt zich dus af tussen het leggen van twee afsluitdijken. De eerste van 1357, de tweede van 1932, Langs de eerste dijk bouwden de Volendammers hun huizen.

De tweede dijk zette een streep onder de uitbreiding van Volendam als vissersdorp. Van de vloot van 240 vissersschepen resteert nog een 20 tal IJsselmeervissers en een achttal Noordzeevissers. Alle echte zeevis is kort na 1932 verdwenen uit het zoet geworden IJsselmeer. Alleen de aal of paling en de uit Duitsland overgekomen snoekbaars hebben zich er goed ontwikkeld en bieden een zekere compensatie! Daardoor konden veel Volendammers blijven vissen en bleef Volendam wat het was, het meest typische vissersdorp van Nederland.

Het dorp handhaafde zes eeuwen zijn karakter, dankzij een volkomen isolement, en de taaie levenskracht van de vissers. Dat kon geen afsluitdijk vernietigen.

Het toerisme is mede bevorderd, doordat het dorp door de Franse schilder Henry Havard, die in 1883 een reis met een tjalk, langs de Zuiderzee maakte en zijn kunstbroeders op Volendam opmerkzaam maakte, dat een grote indruk op hem had gemaakt. Een stroom artiesten volgde en zij werden door de Volendammers vriendelijk en open onthaald. In de periode 1875-1914, was Volendam een ware schilderskolonie. Het stond model voor 4000 a 5000 schilders.

Toeristisch Volendam

Wij kuieren over de Dijk. Onze aandacht wordt getrokken door de vele souvenirwinkels, ze zijn zeven dagen per week open. De restaurants hebben een kaart waarvan een groot deel van het menu uit vis bestaat => 'zo uit het water vers op het bord'.

Bronzen beelden

Maar er is meer te zien dan winkeltjes en restaurants. We stappen langs het zuideinde naar de haven en noemen onze wandeling 'de beeldenroute'. De bronzen beelden zijn werken van Jans van Baarsen, beeldhouwster te Volendam.

Terwijl Rik een praatje slaat met Ootje (de oma) .. ga ik een goeiedag zeggen aan Bap (de opa). 

De Visserman staat helemaal alleen met een volle mand vis. Ik wens hem een dikke proficiat met zijn mooie vangst.

Iets verder staat een klein 'huisje'. Wat gaat het er gezellig aan toe. In het praathuis kan men een gesprekje maken met oud-Volendammers.

Twee kinderen met dezelfde naam ... en dan nog een jongen en een meisje? Ja, dit zijn Klaassie en Klaassie.

Er zit een verhaal achter die beelden en wens je meer te weten ga dan naar de website van Jans Van Baarsen  -  http://www.jansvanbaarsen.nl/

De visafslag.

De grotendeels houten visafslag is een zeldzaam en gaaf bewaard gebleven monument, gebouwd in 1934 in opdracht van de Coöperatieve Afslagvereniging G.A. St. Vincentius. De visafslag is gebouwd op een rechthoekige plattegrond, bestaande uit een bouwlaag en een zolderverdieping. De gevels zijn opgetrokken in horizontale en verticale (top gevels) houten rabatdelen op gladde plint onder zadeldaken gedekt met verbeterde Hollandse pannen. Het geheel is geplaatst op een gecementeerde betonnen onderbouw. Het is een bekend herkenningspunt voor bezoekers centraal gelegen aan de haven van Volendam. Sinds de jaren 90 heeft de Visafslag zijn functie verloren, maar bij schoolprojecten of volksfestiviteiten wordt de werkwijze van de visafslag incidenteel gesimuleerd.

Volendam én ambachtelijk gerookte paling.

Paling, een delicatesse uit het IJsselmeer, moet je hier geproefd hebben.

Volendam staat bekend om de heerlijke paling die hier door de vissers binnengebracht wordt.

De herkenbare Volendamse muziek kreeg de naam palingsound. Het woord Palingsound werd geïntroduceerd door de diskjockey Joost den Draaijer en is sindsdien in het spraakgebruik opgenomen. Palingsound staat voor een klassieke, typisch Nederlandse stijl in de popmuziek, voortgekomen uit succesvolle Volendammer formaties. De referentie naar paling slaat enerzijds op een belangrijke economische activiteit in Volendam en anderzijds op de enigszins gladde muziek.

uit wikipedia:

Palingsound is een woord dat wordt gebruikt om een klassieke, typisch Nederlandse stijl in de popmuziek aan te duiden die alleen in Volendam wordt gemaakt. Bekende vertegenwoordigers van dit genre zijn The Cats (1966-1985), Left Side (1968-1976), BZN (1966-2007), Piet Veerman (ex-The Cats), Jan Keizer (ex-BZN), Carola Smit (ex-BZN), Maribelle (1972-heden), Jan Smit (1997-heden), Nick & Simon (2006-heden) en de drie J's (2007-heden). Een vrijwel onbekend gebleven band was Fools.

Paviljoen Smit Bokkum is dé plek om van een broodje paling te genieten. Smit Bokkum is een reeds 6 generaties tellend familiebedrijf, een begrip onder elke liefhebber van gerookte vis en met name gerookte paling. Het kent een lange geschiedenis; al meer dan 150 jaar wordt hier van vader op zoon met de grootste toewijding vis gerookt.

Hier aan het IJsselmeer kun je ook het Palingsoundmuseum bezoeken. Het geeft een overzicht van 100 jaar Volendammer muziekgeschiedenis (via foto’s, trofeeën, muziekinstrumenten en platenhoezen). Je wordt meegenomen op een zoektocht naar de oorsprong van de Palingsound langs muzikale families, bands, zangers en zangeressen en natuurlijk de karakteristieke sound. Volendam stelt trots dat het de enige authentieke Nederlandse muziekstroming heeft voortgebracht.

En vanuit het bijbehorende restaurant kun je ook een blik werpen op de palingrokerij van de familie Smit.

Wil je meer weten over de palingrokerij en het palingsoundmuseum, klik dan op volgende link: http://www.smitbokkum.nl/historie-deel-1/

http://www.recreatienoordholland.nl

Heb je zin én tijd om de palingroute te doen, twijfel dan niet! (wij hadden jammer genoeg niet voldoende tijd hiervoor). De Palingroute start in Volendam, dat bekend staat om de heerlijke paling die hier door de vissers wordt binnengebracht.

Het is zalig om te genieten aan het water en te mijmeren over morgen ...

In deel 2 van Volendam wandelen we verder : door de Doolhof, het niet te missen hotel Spaander, de klederdracht en … het bordje Volendammer.

In volgend deel wandelen we verder : door de Doolhof, komen we bij het niet te missen hotel Spaander, de klederdracht en … het bordje Volendammer.