Ruïnes van een antieke stad

We blijven in de Vaucluse. Niet ver van de eerder bezochte wijndorpen is ook Vaison-la-Romaine een aanrader. Deze plaats in het zuiden van Frankrijk is heel bijzonder door haar geschiedenis. Heel kort samengevat: als eerste woonden hier de Kelten, later kwamen de Romeinen hun stempel drukken (en dat is nog duidelijk zichtbaar). In de Middeleeuwen namen verschillende pausen hun intrek in het kasteel en klooster.

Op historisch gebied valt er in Vaison-la-Romaine dus heel wat te bewonderen. Het stadje heeft een van de bekendste en meest indrukwekkende Romeinse opgravingsplaatsen, op de berg ligt een middeleeuwse stad die vrijwel volledig intact is en beneden bevindt zich de moderne stad.

Toen de Romeinen Gallië veroverden, kreeg Vaison haar oorspronkelijke naam: Vasio Vocontiorum. De inwoners zijn nooit in opstand gekomen tegen de Romeinse heerschappij. Sterker nog, de 'Vocontii' steunden Julius Caesar tijdens de Gallische oorlog, en gingen zich probleemloos als Romeinen gedragen.

In dit artikel wil ik het hebben over de Gallo-Romeinse ruïnes. Vaison-la-Romaine wordt ook wel het Pompeii van de Provence genoemd. De stad is, op z’n zachtst gezegd, trots op de Romeinse overblijfselen. Toen Vaison in 1924 de aanvraag deed 'la-Romaine' aan haar naam toe te voegen, bevestigde ze daarmee haar Romeins verleden.

Uit de opgravingen stelde men vast dat Vasio Vocontiorum een rijke stad was. Naar het schijnt bleken de huizen zelfs groter en luxueuzer te zijn dan die in Pompeii. Er waren grote tuinen, vijvers en fonteinen aanwezig én alle huizen waren voorzien van riolering en watertoevoer. Voor de badhuizen zouden wel vijftien verschillende soorten marmer zijn gebruikt. Nu nog kopen Parijzenaars graag een tweede huis in Vaison.

We begeven ons naar de ingang en kassa. Met een 'Billet Pass' toegangskaart kunnen we beide delen van de opgravingen én het museum bezoeken. Gewapend met een 'Plan de Sites' gaan we op stap.

Het indrukwekkende ruïnecomplex strekt zich uit over 15 ha. De resten van Vasio Vocontiorum  kwamen boven de grond tijdens opgravingen in 1907 en daar bleken prachtige schatten tussen te zitten. We zien resten van badhuizen, de Romeinse thermen, het beroemde theater dat ook nu nog steeds gebruikt wordt, beelden en bijzondere huizen en een 'vroegere' winkelstraat.

De Romeinse opgravingen bestaan uit twee wijken. Het zijn Quartier du Puymin met zijn huizen en mozaiek, een antiek theater met 7000 zitplaatsen én het Quartier de la Villasse met twee badhuizen en twee chique villa’s.

We stappen regelrecht in het oude Vasion, naar de wijk Puymin. Veel vondsten zijn afkomstig uit het huis van een rijke familie, de Messii. Het eerste waar we komen is aan het Maison à l’Apollon Lauré. De ingang en een gang leiden naar het atrium waaromheen verschillende vertrekken liggen, waaronder het tablium (werkkamer, bibliotheek) van de pater familias.

In de grote ontvangsthal zien we een stuk van de mozaiek. Verder zijn er de keuken en de dubbele stookplaats.

Interessant is het vertrek met de beeltenis van het hoofd van Apollo.

en de thermen met de drie vertrekken ( met warm, lauw en koud water)

Tja, dit 'moet' je beleven. Als we ronddwalen en goed om ons heen kijken proberen we ons voor te stellen hoe het moet zijn geweest in de tijd van de Romeinen. De geplaveide straten, een heuse wijk met boetiekjes, de watertoren en het 2.000 m² grote huis waar je een gelauwerde Apollo vindt.

We stellen het ons zo voor en zien ze voor ons, weldoorvoede Romeinen, rondwandelend in Vaison-la-Romaine. Afgezien van het biologische aanbod is de markt waarschijnlijk nauwelijks veranderd. Ook de Romeinen konden hier al fruit en groenten beoordelen en betalen met een munt uit hun lederen geldtasje. Ze liepen langs de marktpleinen op weg naar het badhuis of het theater?

Er is een buitenmuseum dat volledig gewijd is aan de opgravingen.

De overblijfselen van een nymfaeum, een langwerpig waterbekken, rond een bron

Maison à la Tonnelle ligt iets verder en is bijna zo groot als Maison à l’Apollon. De muren zijn hier minder hoog.

De tekeningen tonen bij elke ruïne hoe het hier vroeger was.

En last but not least komen we bij het immense theater wat ooit goed was voor 6.000 toeschouwers.

De tribunes die in een halve cirkel tegen de heuvel zijn aangebouwd maken nog steeds indruk als je er bovenop staat. Het Romeinse theater, dat gerenoveerd is, is nog steeds het decor van voorstellingen. Het grote en bekende dansfestival Les Choralies heeft hier plaats en gedurende de zomeravonden zijn hier volop muziekconcerten.

De gang aan de achterkant van het theater

Voor het bezoeken van het 2de deel van de opgravingen; de wijk La Villasse, moeten we de straat over.

De wandeling begint in de hoofdstraat, een brede geplaveide straat. De zuilengalerijen langs deze straat waren speciaal voor de voetgangers die langs de winkels of de bijgebouwen van de huizen wilden lopen.

Links verschijnen de restanten van de thermen omringd door diepe afvoerkanalen. De grote zaal heeft een arcade met pilasters.

Recht tegenover de thermen is Maison au Buste d’Argent. In dit huis is de zilveren buste van de eigenaar gevonden (nu te bezichtigen in het museum) Het woonhuis van ongeveer 5000 m² is volledig intact gebleven: met de betegelde hal, het atrium, een eerste zaal, een tweede die iets groter is, een tuin en een waterbekken.

Het atrium

Iets verder staat het Maison au Dauphin. Het hoofdvertrek  van dit 2700 m² grote huis ligt rond een peristylezaal met een waterbekken van natuursteen. Het atrium komt uit op de straat met zuilen. Het is een van de twee ingangen van het huis.

De zuilenstraat, die gedeeltelijk is blootgelegd, loopt over een lengte van 43 m langs het huis Maison au Dauphin. Net als de vloeren in de meeste huizen was de straat niet geplaveid, maar met een laag grind bedekt.

Het marmeren standbeeld van Tiberius Claudius Nero, dat werd gevonden voor de majestueuze poort van het gebouw, kan zijn bouw geschat worden omstreeks 20 na Christus.