Utrecht, die schone

Heb je zin in een weekendje Nederland, dan is Utrecht een leuke verrassing.

Je vindt er volop steegjes, schitterende kerken, gezellige pleintjes, verrassende grachten en mooie fietsroutes. Je kan er heerlijk snuisteren in gezellige winkeltjes, lekker eten en de oer-Hollandse sfeer opsnuiven langs de grachten.

Utrecht is na Amsterdam, Rotterdam en Den Haag de vierde grootste stad van Nederland. Het is een van de oudste steden en heeft een van de best bewaarde middeleeuwse stadskernen. Als we in de geschiedenisboeken duiken, dan blijkt dat Utrecht een van de eerste steden met stadsrechten was. Hoewel dat sinds de grondwetherziening in 1848 geen betekenis meer heeft, geeft het wel aan dat Utrecht al heel lang als stad wordt gezien. De naam is afkomstig van het Latijnse ‘Traiectum’ en duidt op een plaats waar men in de Romeinse tijd de rivier de Rijn kon oversteken. De 'U' komt van 'uut', dat benedenstrooms betekent. Oftewel, Utrecht komt van 'uit-Trecht'. Maar ook als men spreekt van Domstad, weet iedereen dat het om Utrecht gaat

Utrecht werd gesticht rond 50 na Chr. toen de Romeinen een fort bouwden op de plek waar nu het Domplein is. In de stad zijn maar liefst zeventien middeleeuwse kerken te vinden en er is meer dan tien kilometer aan grachten. De gezellige terrasjes aan die grachten zijn zeker een bezoek waard. Maar neem ook de tijd om de klinkerstraatjes en vredige hofjes te bekijken.

Het is druk als we Utrecht binnenrijden. Wij laten onze auto achter op een parking, nabij het Spoorwegmuseum en Park Lepelenburg. En we steken de Maliesingel over, richting park. Er zijn veel gezinnen die er genieten van de zon en gezelligheid.

Nadat we de singel overgestoken zijn, is precies heel stil geworden. Het lijkt alsof er geen winkels of kroegen in de buurt zijn. De strenge herenhuizen en discrete burgerpaleisjes staan even zwijgzaam in het gelid als een eeuw geleden Af en toe klepperen er autobanden over de klinkers.

We wandelen, richting middeleeuwse binnenstad en passeren een groot gebouw. Het Utrechts Archief is een museum over de geschiedenis van de stad.

Hier kan je via presentaties en voorwerpen het verhaal van 2000 jaar geschiedenis krijgen.

Het staat bekend dat Utrecht zichzelf de ‘Domstad’ noemt. We zien al van verre de Domtoren en gaan die richting uit. Meteen bevinden we ons in het historisch hart van de stad.

De 112 meter hoge Domtoren domineert de skyline. Het is de hoogste kerktoren van Nederland en het hoogste gebouw van de stad. Wie het wenst kan de toren beklimmen: 465 traptreden boven straatniveau sta je op de eerste rij voor een uitzicht op de stad en de groene omgeving. Beklimmen mag alleen onder leiding van een gids (reserveren via www.domtoren.nl ). Op de verschillende verdiepingen geeft een gids uitleg over de bouw van de toren en zijn geschiedenis. Er is de Michaelskapel op de eerste verdieping. De torenkamer en klokkenzolder zijn nog hoger. Er zijn 14 klokken die gegoten werden in 1505. De dapperen kunnen via een smalle trap naar de vijfde verdieping om te genieten van een prachtig uitzicht.

We vinden het heel eigenaardig dat de toren gescheiden staat van de kerk. De delen die nu nog rechtop staan werden gebouwd midden 13de eeuw en begin 16de eeuw. Toen was het een katholieke kerk, die veel inkomsten had uit bedevaarten. Later werd de kerk protestants, zij moesten van geen heiligen weten en zetten zich af tegen bedevaarten. Ze kregen dan ook de nodige middelen niet meer om de kerk degelijk af te werken. Toen in 1674 een orkaan over Utrecht trok, werd een groot deel van de kerk vernield en stortte in. De brokstukken bleven nog 150 jaar liggen (tot 1826). We zien op het Domplein met de betegeling nog de omvang van de originele kerk.

In 1836 had een zware storm de toren zo beschadigd dat hij dreigde in te storten. Het scheelde niet veel of de Domtoren werd gesloopt, maar gelukkig werd hij gerestaureerd.

We gaan een kijkje nemen in de Domkerk

En nemen enkele foto's van het kerkinterieur; mooie gebrandschilderde ramen (20ste eeuw), graftombes en grafstenen. De bronzen deuren zijn van 1996 en getooid met evangelieteksten in 7 talen.

Op het Domplein staat een standbeeld van Jan van Nassau. Hij speelde een belangrijke rol bij de Unie van Utrecht van 1579. Met dat verdrag tussen verschillende regio’s in Nederland bundelde men de krachten om de Spanjaarden het land uit te zetten.

Tussen de ingang van de kerk en de ingang van de universiteit (academiegebouw) staat een monumentale steen. Hij staat er sinds 1936 en is een kopie op ware grootte van een van de runenstenen van Jelling uit 965. De originele runenstenen van Jelling liggen nabij de Deense plaats Jelling. Het was een geschenk van Denemarken bij het 300-jarig bestaan van de Universiteit Utrecht. De grote runensteen heeft Koning Harald, koning van Denemarken ca. 976-986, laten maken ter herinnering aan zijn ouders Gorm en Thyre.

Waar heeft Utrecht dit geschenk aan te danken? of meer over deze steen kan je lezen bij:

http://www.dbnl.org/tekst/_mad001200701_01/_mad001200701_01_0014.php

http://oogopnederland.nl/utrechtcentrum/2015/04/22/de-runensteen-op-het-domplein/

Op het plein is er, naast het Academiegebouw, een poortje dat onze aandacht trekt. Wat is daarachter te zien/beleven?

Het is een idyllisch plekje. Deze 'verborgen' tuin is het Pandhof, de kloostertuin van de Domkerk en dateert uit 1390-1440. In de 19de eeuw werd het Pandhof gerestaureerd. In de kloostertuin met middeleeuwse stijlelementen bloeien sierplanten en kruiden.

In het midden staat een fontein met het beeld van de schrijvende 14e-eeuwse Domkanunnik Hugo Wstinc. En je kan wandelen door de kloostergang uit de 15de eeuw. De tuin wordt bijgehouden door vrijwilligers. Van hieruit heb je een prachtig zicht op de Domtoren en kerk.

Paushuize

Dit gebouw (dicht bij het domplein) valt op. Paus Adrianus VI was de enige geestelijke uit Nederland die het ambt van paus zou uitoefenen. In 1517 werd voor hem dit statisch pand gebouwd. Hij werd paus in 1522 maar stierf een jaar later. Nu wordt het pand gebruikt voor verschillende evenementen.

We wandelen verder, onder de Domtoren door …..