De zoutmeren van Cabo de Gata

We rijden verder langs de kust. Een kaarsrechte weg loopt langs het strand naar het oosten. Net als in San Miguel de Cabo de Gata is er geen haventje. Ook liggen ook hier de bootjes op het strand, geparkeerd op een scheepshelling.

Met haar 5 kilometer lange kuststrook is Las Salinas het grootste strand van Cabo (kaap) de Gata. Dankzij de gevarieerde ondergrond, van kiezels tot fijn zand, is er voor iedereen wat wils. Het is een heerlijk plek om samen met de familie de dag door te brengen en te genieten van rust, zon, zee en elkaars gezelschap.

In het midden van het strand staat de pittoreske kerk van Las Salinas, één van de belangrijkste symbolen van het park.

Het is een katholieke christelijke tempel die dateert uit begin 20ste eeuw. De sobere kerk werd gebouwd op een platform, om te voorkomen dat water en zand binnenkomt én om een sfeer van symbolische prioriteit te verlenen.

Rond 1980-90 was het gebouw met ondergang bedreigd. De laatste keer dat de mis werd gevierd in de kerk was op Kerstmis 2004. Een deel van het gebouw werd reeds gerestaureerd in 2007. Toen in 2011 de kerk te lijden had van vandalisme hebben het bisdom en de stad Almería de geleden schade hersteld. Momenteel is de kerk van Las Salinas in goede staat. Ze kan bezocht worden en is meteen een toeristisch informatiepunt over de tempel en het natuurpark van Cabo de Gata.

Voor het kerkje, rechts van de weg, liggen de zoutmeren, Salinas de Cabo de Gata. De 300 ha zoutmeren strekken zich uit over 4,5 km.

Zoutwinning is van oudsher een belangrijke inkomstenbron geweest voor de regio. Al in Fenicische periode werd er zout gehaald uit deze zoutmeren. Er is een archeologisch bewijs dat er ook in de Romeinse tijd een zoutindustrie was.

De zoutpannen van Cabo de Gata zijn de enige die in Oost-Andalusië industrieel blijven. Ze hebben een productiewaarde van ongeveer 40.000 ton zout per jaar. Maar er is meer, ze hebben ook een hoge ecologische waarde; het is namelijk de habitat voor heel veel dier- en plantensoorten.

Het valt op hoe zoutwinning en natuurbehoud hier hand in hand gaan. Op een afgescheiden deel van het meer wordt zout gewonnen, de rest is het domein van vogels. Dit beschermde gebied is van groot ecologisch belang – vooral vanwege de vele moerasvogels – en krijgt jaarlijks bezoek van duizenden trekvogels. Er zijn meer dan 100 verschillende soorten vogels geteld in deze wetlands, daarvan zijn er 70% die de zoutvlakten gebruiken als rustplaats tijdens op hun trektocht.

Een verrekijker is onmisbaar om de vogels te observeren. Voor vogelliefhebbers zijn er twee ornithologische observatieposten. Van hieruit kunnen ze in alle rust het grote aantal roze flamingo’s, steltlopers en diverse wilde eendsoorten spotten. Om de dieren niet te storen, staan de posten ver van de dieren, een verrekijker en héél goede telelens zijn een must.

Foto van het Ramsar wetland

De watervoorziening van dit circa 400 ha grote oppervlakte gebeurt via een complex systeem van kanalen die profiteren van het verschil in niveau dat ze hebben met betrekking tot de zee en via talloze wadi's die uitmonden in het regenwater dat de zoutafzetting levert.

wikipedia: "Voorziening voor de infiltratie van regenwater. Een wadi is een laagte waarin het regenwater zich kan verzamelen en in de bodem kan infiltreren. Meestal is een wadi beplant met gras of biezen. Een wadi helpt verdroging van de bodem tegen te gaan, vormt een buffer bij overvloedige regenval, en draagt bij aan de zuivering van het water."

Naast het kerkje staan de typische huizen van de werknemers in de zoutmeren. Ze dateren van eind 19de eeuw en staan niet (zoals de kerk) op een platform dat bescherming biedt.

Een ganse generatie woonde en werkte hier op deze plaats, gekoppeld door het zout. Nu is het een plaats die vooral gebruikt wordt als locatie, in belangrijke nationale en internationale films.

Cardozo Basteiro nam recent nog een korte film op, 'Porque la sal’ (waarom het zout). Het is een collectieve portret van een gemeenschap, die leeft en werkt in de zoutwinning. Het is een groep mensen die samen met het zout, gesmeed zijn door de tijd en gehouden door nostalgie.

Cardozo Basteiro   -   https://vimeo.com/176228607

Ongeveer acht gezinnen wonen nog in Las Salinas. Ze zijn erg gewend dat hun huizen scenario's zijn. Maar nu, voor het eerst zijn ze de hoofdrolspelers. Elk huis heeft een ander, een 'eigen' verhaal.

Het domein is omheind en afgesloten voor toeristen.

Toen wij onze serranoham kochten in Trevélez, toonde José Antonio Alonso ons zijn plek waar het zout opgestapeld lag. Hij vertelde ons ook dat 'dit zout' van Las Salinas de Cabo de Gata komt, dé plaats waar we nú staan.

Vanaf hier rijden we naar het uiterste puntje van Oost-Andalusië, nl. dé héél mooie kaap 'Cabo de Gata'.