De stad Albert en de slag van de Somme

Al van heel ver zien we een mooie, hoge kerktoren. Dit moet de stad Albert zijn. Bovenop de koepel van de basiliek Notre-Dame de Brebières staat een reusachtig beeld.

Hoe meer we het centrum naderen hoe beter dat we het O-L-Vrouwbeeld zien. Het is Maria die haar kind Jezus vasthoudt. De armen van het kind vormen bewust een kruisteken.

Behalve de toren, ziet het stadje er bij binnenkomst eerder saai uit. De huizen en gebouwen van felle rode baksteen zijn niet speciaal of aantrekkelijk. Toch is Albert erg bijzonder, door zijn oorlogsverleden. De stad heeft een rijke geschiedenis, industrieel en religieus. En de getuige van dit erfgoed is de Basiliek van Onze Lieve Vrouw van Brebières.

foto's van de mooie portalen, de plafonds en schilderijen

De stad Albert 'vroeger'

Tijdens de Eerste Wereldoorlog was de stad geruime tijd bezet door de Duitsers. Albert lag slechts op 3 km afstand van de frontlijn.

Alhoewel de stad hevig onder vuur lag bleef het vergulde Mariabeeld op de toren van de basiliek Notre Dame des Brebières staan.

Tijdens een bombardement op 15 januari 1915 trof een granaat de koepel van de kerktoren én Het Mariabeeld. Hierdoor begon het beeld gevaarlijk voorover te hangen en werd zij bekend als de buigende maagd.

Deze voorovergevallen vergulde maagd op de basiliek was tijdens de oorlogsjaren een symbool. In deze positie kwam de legende tot stand dat - wanneer ze zou vallen - de oorlog zou afgelopen zijn. Dat is pas gebeurd in 1918, toen de toren door de Engelsen naar beneden werd geschoten. Zij wilden voorkomen dat de toren door de Duitsers als waarnemingspost zou gebruikt worden.

Het beeld viel naar beneden op 16 april 1918 en de oorlog was afgelopen in november. Tijdens de slag aan de Somme was de stad een belangrijke opslagplaats voor de Britse troepen en is nog steeds een symbool voor het Britse volk. Nadat de stad weer in Duitse handen viel tijdens het lente-offensief in maart 1918, was de stad tot puin geschoten.

De stad is herbouwd in de typische art-deco stijl van de tijd. De basiliek werd onder leiding van de zoon van de voormalige architect in de jaren 1927-1929 weer herbouwd. Dit gebeurde aan de hand van oude bouwtekeningen. De basiliek én het beeld zijn een exacte replica van de oorspronkelijke toren (1885-1895) die er voorheen heeft gestaan. En de gouden maagd van de basiliek pronkt weer in volle glorie.

Vlak bij de basiliek bevindt zich het oorlogsmuseum. Hier komen we meer te weten over de stad en zijn verleden.

Het museum is ondergebracht in een tunnel onder de stad Albert. Deze tunnel, één van de zeven, was onderdeel van een netwerk uit de 13de eeuw en was omgebouwd tot luchtschuilkelder in 1938 om de bevolking van Albert te beschermen.

De tunnel was ongebruikt tussen 1945 en 1991. Daarna werd ze omgebouwd tot museum toegewijd aan de slag aan de Somme. In de onderaardse gangen is een groot aantal diorama’s gebouwd die een levendig beeld geven van het leven aan het front.

De Duitsers groeven uitgebreide systemen van loopgraven en onderkomen. Sommige van deze schuilplaatsens waren soms 35 m diep. De loopgraven waren meestal 2,5 tot 3 m diep en versterkt met zandzakken, planken en golfplaten.

foto links : Duitser  -  foto rechts : 2 Franse soldaten en één Britse soldaat (links in kaki uniform)

Er zijn heel veel kasten met voorwerpen, gevonden in de loopgraven.

Het afvuren van granaten werd gedirigeerd via een telefoonnetwerk (foto, links)

In oktober 1916 veranderden de velden in modderbaden door de regen. Een bekend dichter beschreef dit fenomeen als een 'octopus van zuigende klei' die de vooruitgang voor de soldaten bijna onmogelijk maakte.

en nog enkele beelden van de héél grote verzameling uit het museum

We zijn stil als we buiten komen en we rijden verder langs de herdenkingsroute.