Het drama van de Lingekopf

Reizen is ontspannen, één zijn met de natuur, wandelingen maken, ontstressen, steden bezoeken, genieten van een terrasje maar ook de cultuur van een volk en de geschiedenis van een land leren kennen.

Zoals vermeld in vorig deel werd de regio Elzas gedurende jaren heen-en-weer geslingerd als Duits, dan weer Frans, weer Duits, terug Frans grondgebied. De streek leed onder oorlogen.

Halfweg tussen Orbey en Munster komen we voorbij le Musée Memorial ‘Le Lignes’. Hier bevindt zich een slagveld uit 1914-1918.

Hier vond het drama van de Lingekopf plaats. Het is een historische plaats, met goed bewaarde infrastructuren en resten van loopgraven.

We laten de auto achter op de parkeerplaats en komen aan het monument voor de 'Chausseurs d’Alpes' (bergjagers). We volgen de weg naar boven tot op de top van het bergmassief. Er zijn 3 wandelingen mogelijk: een korte, een tweede iets langer en de derde is een moeilijkere bergwandeling. Dit massief maakt ook deel uit van de Vogezen en er zijn drie bergtoppen die in rechte lijn liggen: Schratzmännlekopf, Barrenkopf en Lingekopf.

Uitzicht vanaf de Lingekopf

Eenmaal boven hebben we een goed uitzicht over de dalen van Orbey en Kaysersberg en de Elzasservlakte. Dit was vroeger Duits grondgebied (de Duitse Elzas) en vanwege zijn strategische ligging was het een decor van harde gevechten tussen Franse aanvallers en Duitse verdedigers.

Tijdens onze klim zien we rechts afgesloten delen van de vroegere steengroeven, resten van vermoedelijk na de oorlog vernielde bunkers, en de ingangen van lang geleden ingestorte mijngangen.

Waar gesneuvelden gevonden werden, staan kruisen gepland.

De loopgrachten

In dit bergcomplex namen op 8 april 1915 Beierse regimenten posities in. Er werden door de Duitsers versterkingen aangelegd om zich te kunnen verdedigen tegen Franse aanvallen die vroeg of laat verwacht werden. De Fransen wedijverden met de Duitsers om ook zo veel mogelijk te graven om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op wat stond te gebeuren.

De Duitse observatiepost

De Franse frontlinie

Deze foto toont duidelijk aan dat de verdedigingen zeer sterk gebouwd waren.

Toen op 19 juli 1915 het Franse artillerievuur tot een tot nog toe ongekende hevigheid aanzwol was het iedereen duidelijk dat een stormaanval van de Jagers nabij was. Het lukte de Fransen om de eerste Duitse loopgraven in te nemen, maar de verliezen waren zo erg dat ze zich moesten terugtrekken. Twee dagen later proberen ze het opnieuw, zonder resultaat. Het aantal gesneuvelden loopt al tot de 1000 in deze twee dagen. Op 26 juli lukte het de Fransen uiteindelijk om de kruin en top van de Linge te bezetten.

Doch de Duitsers beginnen hun vroegere posities en de Franse linies te bombarderen, zodat het wegbrengen van de gewonden en het sturen van versterkingen, voedsel en munitie voor de Fransen onmogelijk wordt. Eind juli-begin augustus vinden van beide kanten felle gevechten plaats, zonder dat een van de partijen enige terreinwinst boekt. Eindelijk veroveren de Fransen de top van de Schratzmännle op 22 augustus. Ze hebben nu al 10.000 man verloren!

Eind augustus gebruikten de Duitsers gasgranaten voor een tegenaanval. Er is geen terreinwinst en op 9 september gebruiken ze een nieuwe gasaanval, gevolgd door een aanval met vlammenwerpers. Dit kostte weer het leven aan héél veel chasseurs. Met de laatste Duitse aanvallen, in oktober, slaagden ze er niet meer in om de Fransen helemaal van de Lingekopf te verdrijven.

Tijdens deze slag verloren meer dan 16.000 Chasseurs Alpins het leven. De verliezen aan Duitse kant worden geschat op ongeveer 3000.

Even onder de top staat een gedenkbord waarop men kan zien hoe de berg er toen uitgezien moet hebben. Het is zeker de moeite waard dit spoor te volgen en daarbij de oorlogsdagboeken van de combattanten nauwkeurig te bestuderen.

De wonden die de Eerste Wereldoorlog in deze berg geslagen heeft zijn nu voor een groot deel door de natuur bedekt. Het is nauwelijks voorstelbaar dat deze vredige, soms idyllische streek er in 1915 uitzag als een maanlandschap.

Het was een van de bloedigste slagvelden van de Eerste Wereldoorlog. Vanaf 20 juli tot 15 oktober 1915, hadden de Duitsers hun verdediging georganiseerd om de opmars van de Franse troepen te stoppen naar Colmar.

Jonge mannen van ongeveer 20 jaar werden op steile hellingen, onder een hels bombardement, doorzeefd met kogels. Ze werden neergemaaid met machinegeweren op korte afstand in de voorkant van onbegaanbaar prikkeldraad. De jeugd van Frankrijk lag verspreid, opgetild door windstoten, trillend in de zon, in een onbeschrijfelijke stank. In de winter kropen ze onder de sneeuwstorm, verstijfd door de polaire vorst en vele gewonde strijders bezweken in de strenge winter.

Jagers werden vergast, mannen kwamen vast te zitten in de modder, ze vertrapten de lichamen van onherkenbare doden van de dag ervoor. Ze klampten zich vast aan het prikkeldraad, verblind door gas, verbrand met vlammenwerpers, verbijsterd door granaten, versnipperd door granaten, gehakt door machinegeweren, op hun beurt verloren in de mist, gebruind door de zon of gebeten door de strenge winter.

De gevechten waren er van extreem geweld: 17.000 slachtoffers vonden hier de dood.

Wij zijn stil als we denken aan die gruwel die hier plaats vond.

In het Museum lezen we alles over de geschiedenis, de gevechten en het dagelijkse leven van de strijdende partijen aan beide kanten.

Er zijn veel voorwerpen tentoongesteld: wapens, persoonlijke spullen, munitie en relikwieën. Ze werden gevonden op de site 70 jaar na de slag.

Oude foto's en video's geven een duidelijk beeld van de oorlog.

Jagers rusten er nu voor altijd, hun graf is goed onderhouden.

Een klein deel van de geschiedenis komt uit Wikipedia