Frigiliana, mooiste dorp in Andalusië

Wie een rondreis door Andalusië maakt, ontdekt juweeltjes. Wij rijden langs de oneindige olijfvelden, prachtige berglandschappen die onze fantasie prikkelen, ruige natuur in contrast met de vele lentebloeiers en raken maar niet uitgekeken op de ‘tegen de berg geplakte’ witte dorpjes met hun smalle straatjes.

Een van de juweeltjes is het bergdorp Frigiliana. Niet voor niets is dit dorp in La Axarquía verkozen tot mooiste dorp van Andalusië en zelfs van Spanje. Frigiliana kreeg al vaker prijzen en titels, maar eind jaren '90 kreeg het zelfs de titel van 'mooiste dorp in Andalusië' van de Spaanse Toerismeraad.

Deze lieflijke pueblo blanco ligt op 400m hoogte op de zuidhellingen van de Sierra de la Almijara. Het pittoreske dorp telt tegenwoordig meer dan 3.000 inwoners, waaronder een toenemend aantal buitenlanders.

Hier zijn de Moorse invloeden nog duidelijk merkbaar. Ondanks het toerisme blijft het één van de best bewaard gebleven Moorse plaatsjes van heel Andalusië.

Frigiliana kent een uitgebreide geschiedenis en de oude wijk is zeer goed intact gebleven. Het dorp profileert zichzelf als villa de las culturas, het dorp van de drie culturen. Eeuwenlang hebben hier Moren, christenen en joden vredig met elkaar gewoond. Na de voltooiing van de reconquista bleef de bevolking van het dorp aanvankelijk moslim. Maar na verloop van tijd verslechterde de relatie met de christelijke overheersers door de hoge belastingen die zij vroegen en de beperkingen die zij de moslims oplegden voor het uitoefenen van hun geloof.

Uiteindelijk leidde deze twist in 1568 tot een veldslag in de moeilijke begaanbare bergketen achter Frigiliana. De Moren werden verslagen en uit de stad gedreven. Frigiliana werd daarna bevolkt door cristianos viejos, oude christenen. In het oude gedeelte van het dorp vertellen tegeltableaus over deze slag. Overigens woonden er voor de jaartelling al mensen in deze buurt. De stad stond in de Romeinse tijd bekend als Freximus.

Het dorp Frigiliana bestaat uit 2 delen: Het nieuwere (lagere deel) en het bovenste (oudere gedeelte): de barrio alto (of de Morisco-Mudéjar). Dat laatste is uiteraard het mooist om te bezoeken.

We maken de klim naar boven.

We zijn al een stukje boven de daken, maar nog niet tot helemaal in de oudste gedeelte van het dorp.

Nog wat hoger ....

En eenmaal boven worden we beloond voor de inspanning, met een spectaculair uitzicht.

De Moorse mudejarwijk is een superieur voorbeeld van Andalusische architectuur, gekenmerkt door het contrast tussen het sobere wit van de huizen en het staalblauw van de lucht, nog verlevendigd door de kleurenrijkdom van de bloemen. Steile voetgangerstraatjes en trappen met brede treden kronkelen tegen de heuvel op langs de witte huizen en doorkijkjes over de weidse vlakten in de diepte.

'Een van de vele doorkijkjes'

In Frigiliana is het veel klimwerk als je door de schilderachtige straatjes loopt. Ze zijn heel prachtig gerenoveerd.

Hier wacht om elke hoek een verrassing. De geplaveide straatjes zijn smal. De klinkers in de steegjes zijn in vrolijke patronen met krullen, cirkels en sterren gelegd.

De oude dorpskern met zijn straatjes en trappen wordt geflankeerd door witgekalkte huizen en aan de muren hangen plantenbakken met bloemen voor een explosie van kleur en geur. Ramen en balkons zijn afgezet met smeedijzeren spijlen, die scherp contrasteren met de witte achtergrond. Overal staan potten, tonnen en bakken met planten en bloemen. Een betoverend plaatje, aangevuld met de geuren en kleuren van potten jasmijn, lavendel en bloemen.

El Torreón is ook een leuk plekje in de oude wijk Mudéjar. Ooit was het een graanschuur, nu maakt het deel uit van een huis. Je kunt de prachtige patio binnen via een boog versierd met planten.

Kuieren in Frigiliana is als een terugreis naar de tijd van de moren. Er hangt zowat een sfeer zoals je terugvindt in het Riff gebergte van Marokko.

Winkeltjes en boutiekjes met kleurrijke plaatselijke kunst, keramiek en de terrassen van de bars en restaurants geven een vrolijke levendige sfeer. Oude dametjes in traditioneel zwart zitten op een stoel voor hun huis of op de trap naar de voordeur. De mannen sloffen met de handen op de rug door het dorp en verzamelen op de bankjes onderaan het dorp of op de pleintjes om de dag door te brengen.

Naast de doolhof van autovrije straatjes, met nette witgekalkte huisjes die mooi contrasteren met hun rode leien daken en een helderblauwe lucht ben ik gefascineerd door de mooie deurtjes, geverfd in pastelkleuren, meestal blauw.

De San Antonio kerk

San Antonio is de patroonheilige van Frigiliana. Het interieur van de kerken in Andalusië zijn sober, maar heel mooi.

Solariega Casa de los Condes (het ouderlijke huis van de graven), ook bekend als El Ingenio (de molen) werd in de late 16e eeuw gebouwd voor de Manrique de Lara familie. Zij legden er een suikerrietplantage aan, met fabriek.

El Ingenio is de enige nog werkende fabriek in Europa die honing maakt op basis van suikerriet. Er wordt nog geproduceerd volgens de traditionele werkwijze. Het gebouw met grote façade is prominent aanwezig in het centrum van het dorp. Aan de voorzijde van de fabriek zijn enkele shops met lokaal keramiek gevestigd.

Er zijn ook heel wat restaurants en bars, sommige hebben dakterrassen met uitzicht op het dorp en de vallei. En je hoeft niet diep in je geldbeugel te tasten, het is hier heel wat goedkoper dan in België. Wij houden het 's middags bij een tapas en drankje.

We wandelen terug naar beneden, langs het grote park dat naast het oude centrum ligt.

Maar daar komen donkere wolken de pret bederven. Van over de bergen komt een onweer dreigend af naar Frigiliana. We haasten ons naar de auto.

Onderweg wordt het steeds maar donkerder en het begint heel hard te regenen. Het is gevaarlijk om te rijden. Er valt regen, hagel en zelfs sneeuw.

De weg vol haarspeldbochten is smal, we hopen dat er geen tegenligger uit de bocht komt. Het is angstaanjagend.

De weg wordt iets breder en oef, wat een geluk .. er is een klein inhammetje rechts, net voor het bordje van Cómpeta. Hier blijven we wachten tot het ergste voorbij is. De lucht wordt klaarder en we rijden verder en komen veilig in Cómpeta aan. Het wordt onze laatste overnachting hier.

Morgen rijden we de Alpujaras (gebergte vóór de Sierra Nevada) in ... nieuw avontuur tegemoet.