Grazalema, veel wol tussen een uitzonderlijke flora.

We reden in vorig deel al een stukje door de Sierra de Grazalema. Het is een prachtige groene omgeving met bergtoppen tot 1700 meter en het is een paradijs voor wandelaars. Voor ons ligt de weg naar het dorpje Grazalema.

Grazalema heeft een nationale prijs gewonnen in een wedstrijd om het mooiste dorpje van Spanje en ligt op 812 m hoogte in het 'Parque Natural de la Sierra de Grazalema'.

Het kalksteengebergte met El Torreón (1654 meter) als hoogste top zorgt voor enkele hallucinante kloven, grotten, rotsen en canyons. De kalkstenen heuvels werden gevormd in het Jura- en Triastijdperk.

De 'Garganta Verde' is de meest spectaculaire kloof met een verticale piek tot 400 meter, die gegeerd is door de gieren. Klimmers vinden er hun gading.

Hundidero-Gato is het grottencomplex. Het is 4 kilometer lang en de toegang is 60 meter hoog.

Als je weet dat dit gebied een van de plekken in Spanje is die het meeste regen (2200 mm/jaar) ontvangen. Dan is het te verklaren waarom de vegetatie er bijna subtropisch is.

De nabijheid van de zee en de spontane ontwikkeling van bewolking zorgen voor een microklimaat. Het is een uniek bioreservaat, althans voor de regio Andalusië.

In dit geliefd wandelgebied werden al 1300 soorten flora geregistreerd. In de omgeving stromen de rivieren: Guadalete, Guadiaro, Tavizna en Ubrique. Dankzij dit microklimaat is er zelfs heel wat flora uit de ijstijd bewaard gebleven. Daarbij hoort de beroemde 'Abies pinsapo' of Spaanse zilverspar 'el pinsapo'. Deze spar groeit uitsluitend op deze plaats in Europa, op een hoogte van 1000 tot 1700 meter. De boom kan alleen overleven bij de gratie van regenval, en dankzij de relatief natte en koele zomer.

Ook de fauna is uniek: in de reisgids staat dat men (met wat geluk) een 'Bonelli-arend' of een 'vale gier' kan zien vliegen en ’s nachts komen de bijzonderste uilensoorten uit hun nest. Dan rekenen wij ons bij de geluksvogels want bij één van onze stops zien wij arenden, die over de kloof vliegen! We waren te laat om dit op foto vast te leggen, jammer!

Wij genieten met volle teugen van zo’n mooie natuur en mijmeren … elk jaar komen miljoenen toeristen naar de torenhoge hotels langs de Middellandse Zee.

De lege, winderige Atlantische kust, het uitgestrekte, ruige moerasland en de ruwe bergketens van het binnenland, begroeid met naaldbossen, kurk- en olijfbomen worden weinig bezocht. Zonde toch?

En midden in dat natuurpark ligt Grazalema, het dorp met de meeste neerslag van Spanje, het gezellig dorpje met amper 2400 inwoners, gelegen aan de bekende 'Route Pueblos Blancos.'

Ooit vormde deze plaats een nederzetting van Romeinen en Arabieren. Het stadje is van Arabische herkomst, die het 'Gran Zulema' noemden.

Toen de Moorse Berbers hier aankwamen doopten zij de plek 'Raisa lami Suli' (stad van Banu al-Salim). Zij introduceerden een schapenteelt en begonnen wol te produceren. Er groeide een nijverheid voor de productie van dekens en ponchos. In 1485 werd het veroverd door de Spanjaarden onder leiding van de Hertog van Arcos.

Het dorp - dat later de naam 'Zagrazalema' kreeg - en zijn nijverheid overleefden de Reconquista en zouden zelfs nog groeien tijdens de 17de en 19de eeuw. Sindsdien is de wolnijverheid herboren. Het stadje had nadien te lijden onder oorlogsgeweld en werd vooral geteisterd door de troepen van Napoleon, begin van de 19de eeuw.

Grazalema staat bekend om zijn textielnijverheid (dekens en stoffen), die in de 18de eeuw haar hoogtepunt bereikte. Ze worden nu wereldwijd uitgevoerd. De 'Artesanía-Textil de Grazalema' getuigt dus van een al vele decennia oude textielnijverheid en vooral de productie van ponchos en wollen dekens.

De 'mantas (dekens) de Grazalema' hebben een grote faam en zijn gemaakt van 100% wol.

Bij de ingang van het dorp kunnen de telares manuales (weverijen) bezocht worden.

Winkel in Grazalema

Maar ook de queso (kaas), chacines (worsten van varkensvlees) en gebakjes zijn typische streekproducten uit deze omgeving.

Grazalema is een pittoresk, levendig dorpje, met smalle, hobbelige straatjes tussen witgekalkte woningen, versierd met veel smeedwerk en kleurrijke bloempotten aan de muren. Het heeft een nationale prijs gewonnen in een wedstrijd om het mooiste dorpje van Spanje!

Dit straatje loopt naar de gezellige Plaza de España met zijn mooie fontein. Hier zijn veel bars en restaurants te vinden.

Het stadhuis

Op dit aantrekkelijke hoofdplein staat het stadhuis en de Iglesia de Nuestra Señora de la Aurora, (in neo-klassieke stijl) die in de 17de - 18de eeuw tijdens de grootste bloeiperiode van het dorp werd gebouwd.

En hier staat ook de Iglesia Parroquial (parochiekerk) de Nuestra Señora de la Encarnación uit de 17de eeuw en de oudste van het dorp en van mudejar-oorsprong.

Iets verder komen we langs de Iglesia de San Juan uit de 18de eeuw. De klokkentoren dateert nog van de Moorse tijd.

Ook op Plaza de Andalucia komen veel toeristen een drank of versnapering zoeken in de diverse bars, restaurantjes en terrassen.

De wandelingen en vooral de hitte zorgt ervoor dat wij 'snakken' naar een koele drank, liefst in de schaduw.

De tinto de verano smaakt heerlijk en is zó verfrissend.

Tinto de verano wordt héél veel gedronken in Andalusië. Verano betekent zomer, het is dus een perfect drankje bij de temperaturen daar.

Men zegt wel eens dat dit de Sangria is van de Spanjaarden.

Hoe maken ze in Andalusië een tinto de verano?

Je hebt nodig:

- een eenvoudige rode tafelwijn

- casera: een lichte, zoete koolzuurhoudende drank (bij ons te vergelijken met Sprite, 7-Up..)

- ijsblokjes

Je vult een groot glas (bij voorkeur longdrinkglas) flink vol met ijsblokjes. Vul het daarna tot de helft met de tafelwijn en de andere helft met de frisdrank naar keuze.

En ik kan je verzekeren dat het lekker én verfrissend is!

Grazalema is klein, maar er zijn vier kerken! Bij de Iglesia de San José, in Calle Mateos Gago, hebben we een uitzicht op het dorp zelf. Wij maken de klim naar boven en genieten van de mooie panorama’s.

Het dorpje Grazalema is een geliefd vertrekpunt voor bezoeken aan het natuurpark. Het is zonder meer de 'Andalusië geheimtip' voor verwoede wandelaars. Zowel zondagswandelaars als de meer geoefende sportlui vinden in en rond het schitterende bergdorp tal van bewegwijzerde routes met een heel verscheidene moeilijkheidsgraad.

Rik had de avond ervoor op de kaart gezien dat er op de weg tussen Grazalema en Algodonales een prachtige natuur en uitzichtpunt is. We nemen dus morgen die weg, de 'Duivenpas', de één na hoogste bergpas van Andalusië.